Plagiat – kiedy mamy z nim do czynienia ?

Witam Ciebie.

Parę dni temu głośno było o książce, która rzekomo miała swoją treść (często słowo w słowo) czerpać z blogów o tej samej tematyce, rzecz jasna bez zgody autorów tychże blogów. Nie jest moją intencją oceniać kto ma rację w tym sporze.Jeśli chciałbyś przeczytać coś więcej na ten temat zapraszam do lektury >tutaj<.

Przy tej okazji postanowiłem jednak przybliżyć Ci tematykę plagiatu.

1. Czym jest plagiat?

Plagiat nie został nigdzie ustawowo zdefiniowany. Wskazuje się jednak, że plagiatem jest przywłaszczenie sobie autorstwa/współautorstwa całości/części m.in. utworu (choć również innych prawnie chronionych dóbr intelektualnych). Jedna ważna rzecz – o plagiacie możemy mówić tylko względem indywidualnej działalności twórczej w rozumieniu PrAut. „Przejęcie” zatem np. wyników badań czy też odkryć nie jest w świetle PrAut niedozwolone (co nie znaczy, że akceptowalne i nie ma środków reakacji na takie zachowania, grunt że nie ma tu zastosowania PrAut).

2. Czy modyfikacja tekstu chroni przed plagiatem ?

Zacznijmy od tego, że powszechnie przyjmuje się, że można zidentyfikować dwie postaci plagiatu: jawny i ukryty. Jawny plagiat polega na przejęciu cudzego utworu(jego części) bez żadnego wkładu, lub też z niewielkimi zmianami . Z plagiatem ukrytym mamy natomiast do czynienia gdy używamy elementów cudzego dzieła. Jakiekolwiek przetworzenie takich elementów bez oznaczenia autora jest już plagiatem, i to nawet gdy sami „dodaliśmy” coś twórczego od siebie.

3. Umyślność, nieumyślność, brak winy.

ww pozostają bez znaczenia dla oceny czy mamy do czynienia z plagiatem. Plagiat jest okolicznością obiektywną, niezależną od stanu wiedzy / woli osób trzecich. Kwestie te owszem mają znaczenie w przypadku odpowiedzialności karnej, czy też w przypadku zakresu roszczeń autora, ale nic poza tym.

4. Roszczenia

Dobór środków powinien uwzględniać założenia pkt 3 powyżej.

Gdy istnieje zagrożenie naruszenia dobór osobistych (plagiatu) możemy żądać zaniechania działań wywołujących to zagrożenie

Gdy natomiast już do naruszenia (plagiatu) doszło, autorowi przysługują następujące uprawnienia:

a) roszczenie o usunięcie skutków naruszenia (np. przeprosiny, oświadczenie, zniszczenie bezprawnie wytworzonych egzemplarzy etc),

b) roszczenie o pieniężne zadośćuczynienia lub przekazanie odpowiedniej kwoty na cel społeczny (zależne od winy)

c) roszczenie o ustalenie (189 kpc)

d) roszczenie o naprawienie szkody na zasadach ogólnych (gdy doszło do powstania szkody majątkowej)

5. Czy wraz ze śmiercią twórcy jego prawa osobiste wygasają i nie można na plagiat zareagować ?

Gdy autor zmarł, z roszczeniami może wystąpić małżonek, gdy zaś jego brak inne osoby najbliższe o których mowa w art. 78 ust. 2 PrAut. Poza zatem praktycznymi utrudnieniami, które mogą się wiązać z dochodzeniem takich roszczeń przez wskazane osoby, ochrona oryginału pozostaje w zasadzie niezmieniona.

Proste, prawda ? 🙂

Swoją drogą ciekaw jestem jaki finał znajdzie sprawa opisywana przeze mnie na początku wpisu.

Obraz powyżej autorstwa Mario Sepulveda

Podobne artykuły

• Plagiat a utwory muzyczne
• Sapkowski v CD PROJEKT mamy porozumienie
• Śledczy tu ręki nie przyłoży – czyli zaczyna się coś dziać
• Śledczy tu ręki nie przyłoży – ciąg dalszy
• „Śledczy tu ręki nie przyłoży” – czyli jak (nie) ścigać piratów